روماتیسم مفصلی نوعی بیماریهای خود ایمنی است. در روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، حمله سیستم ایمنی به مفاصل بدن سبب بروز آسیب و التهاب مفاصل میگردد.
بیماری روماتیسم مفصلی به عنوان یک بیماری التهابی مزمن، اغلب به مفاصل دست و پا حمله می کند. بهدلیل آسیب مفاصل در پی ابتلا به این بیماری ممکن است عملکرد روزانه افراد نیز تحت تاثیر قرارگیرد. مراحل اولیه بیماری روماتیسم مفصلی دارای علائم هشدار دهندهای است که با توجه به آنها و مراجعه به پزشک میتوان از پیشروی این بیماری جلوگیری نمود.
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید چیست؟
بیماری روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی محسوب میشود. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به دلایل مختلف مفاصل بدن را مورد حمله قرار داده و موجب آسیب به مفاصل میگردد. در واقع سیستم ایمنی بدن وظیفه محافظت از بدن را در برابر عوامل عفونی دارد، ولی در آرتریت روماتوئید به علت حمله نابهجا به پوشش مفاصل، سبب ایجاد التهاب و درد در مفاصل میگردد.
بیماری آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی و مزمن بوده و با علائم خفیف مثل خشکی مفاصل در صبح شروع میگردد. اگر علائم اولیه این بیماری کنترل نشود، در دراز ممکن است تخریب مفاصل را در پی داشته باشد.
این بیماری بیشتر مفاصل دست و پا را درگیر می کند؛ ولی میتوانند بافتهای دیگر بدن از جمله ریه و قلب را نیز درگیر نماید.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی ستون فقرات از بهترین روش های درمان ؟!
علت ابتلا به روماتیسم مفصلی
همانطور که پیشتر اشاره شد، روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی بوده و در پی حمله سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل بروز مییابد. علت اصلی این بیماری هنوز مشخص نشده و عوامل بسیاری وجود دارد که میتواند دلایل ابتلا به آرتریت رماتوئید در افراد باشد.
در فرآیند بیماری روماتیسم مفصلی به عنوان یک بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به کمک آنتیبادیها به قسمت داخلی غشا حمله میکند. این آنتیبادیها سبب فعال شدن تقسیم سلولی گشته و این فرآیند در نهایت افزایش مایع مفصلی و التهاب را در پی دارد. مواد شیمیایی آزاد شده در این فرآیند میتوانند روی استخوانها وغصروف اثر بگذارند و موجب آسیب آنها شوند.
به طور کلی مواردی که ریسک ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش میدهند، شامل موارد زیر هستند:
- سن:
افزایش سن یکی از فاکتورهای بیماری آرتریت روماتوئید است. ریسک خطر ابتلا به این بیماری در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر است.
- جنسیت:
طبق تحقیقات صورت گرفته پیرامون بیماری روماتیسم مفصلی، خطر ابتلا به این بیماری در زنان سه برابر مردان است.
- ژنتیک:
گاهی افراد به دلیل داشتن ژن معیوب در معرض خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند.
- نداشتن زایمان:
ریسک ابتلا به روماتیسم مفصلی در زنانی که تجربه زایمان ندارند، بیشتر از خانمهایی است که تجربه زایمان داشتند.
- مصرف سیگار:
مصرف سیگار ریسک ابتلا به بیماری روماتیسم مفصلی را افزایش میدهد.
- چاقی و تغذیه:
اضافه وزن و مصرف زیاد مواردی مثل سدیم و شکر میتواند ریسک ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: درد زانو به چه دلایلی ایجاد می شود؟!
علائم روماتیسم مفصلی چیست؟
روماتیسم مفصلی در دسته بیماریهای مزمن التهابی قرار دارد و شایعترین علائم آن التهاب و درد در قسمت مفاصل است. به طور کلی علائم شایع روماتیسم مفصلی شامل موارد زیر هستند:
- درد مزمن در مفاصل بدن
- حساسیت و تورم
- تب
- کم اشتهایی
عوارض ناشی از روماتیسم مفصلی
در صورتی که تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید توسط متخصص ارتوپد قطعی شد، خطر ابتلا به یکسری موارد در بیمار افزایش مییابد که عبارتند از:
- پوکی استخوان:
بیماری آرتریت روماتوئید و داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده میشوند، احتمال پوکی استخوان را افزایش می دهند.
- برآمدگی روماتوئید:
منظور از برآمدگیهای روماتوئید، بافتهای سفت و سخت اطراف نقاط فشار مثل آرنج یا زانو است. ممکن است از عوارض بیماری روماتیسم مفصلی ایجاد برجستگیهای روماتوئید در اندامهایی مثل قلب و ریه نیز باشد.
بیشتر بخوانید: الکتروتراپی یکی از روش های درمان روماتیسم؟!
- خشکی دهان و چشم:
سندروم شوگن یک اختلالی است که در پی ابتلا به آن رطوبت چشم و دهان کاهش مییابد. افرادی که به بیماری خود ایمنی روماتیسم مفصلی مبتلا هستند، بیشتر از افراد عادی ریسک ابتلا به سندروم شوگرن را دارند.
- عفونت:
بیماری روماتیسم مفصلی و داروهای مربوط به درمان آن سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن گشته و ریسک ابتلا به عفونت را بالا میبرند.
- مشکلات قلبی و ریوی:
روماتیسم مفصلی میتواند انسداد شریانها در قلب و خطر التهاب در ریه را افزایش دهد.
جمع بندی:
روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی است. این بیماری در افراد میانسال و پیر شایع تر است. ریسک ابتلا به این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. با کشف علائم اولیه بیماری برای جلوگیری از شدت تخریب مفاصل حتما به پزشک مراجعه نمایید.
سوالات متداول روماتیسم مفصلی :
روماتیسم مفصلی درمان قطعی نداشته و درد حاصل از این بیماری با دارو درمانی و فیزیوتراپی قابل کنترل است.
در مراحل اولیه مفاصل کوچک مثل انگشت درگیر التهاب و درد شده و سپس درد و التهاب به مفاصل بزرگتر مثل زانو و آرنج انتشار مییابد.
تاریخچه خانوادگی، سن، جنس، اضافه وزن و رژیم غذایی شایعترین مواردی هستند که خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را بالا میبرند.