فتق دیسک- دکتر محمود اکبری

فتق دیسک کمر : علل، علائم و روشهای درمان

فتق دیسک کمر، یک مشکل شایع ستون فقرات است که با بیرون زدگی بخش نرم دیسک بین مهره‌ای به سمت کانال نخاعی یا عصب‌های نخاعی مشخص می‌شود. این عارضه معمولاً در اثر فشار بیش از حد، آسیب‌دیدگی یا ساییدگی و پارگی طبیعی دیسک‌ها ایجاد می‌شود. فتق دیسک می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات رخ دهد، اما بیشتر در ناحیه کمر و گردن مشاهده می‌شود. علائم فتق دیسک کمر می تواند بسیار متنوع و از درد خفیف تا فلجی کامل باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و روش‌های درمان فتق دیسک کمر پرداخته و به شما کمک می‌کنیم تا اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید.

عکس فتق دیسک

عکس فتق دیسک

فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک کمر که دیسک برآمده یا دیسک فشرده نیز نامیده می شود زمانی رخ می دهد که یکی از دیسک ها از موقعیت طبیعی خود خارج شود. به طور خاص، هسته پالپوس، قسمت داخلی، بر فیبروز حلقوی، قسمت بیرونی فشار می آورد. هنگامی که این اتفاق می افتد، نخاع و ریشه های عصبی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

این وضعیت اغلب نتیجه ساییدگی و پارگی طبیعی مرتبط با افزایش سن است که به عنوان انحطاط دیسک نیز شناخته می شود.  فتق دیسک کمر ممکن است در اثر تصادف یا آسیب به کمر ایجاد شود. صدمات جزئی یا حرکات ساده ولی غلط نیز ممکن است منجر به فتق دیسک شود. فتق دیسک بیشتر در قسمت تحتانی کمر (کمر) و به دنبال آن گردن (نخ مهره های گردنی) شایع است، اما می تواند در هر نقطه از ستون فقرات رخ دهد.

عوامل فتق دیسک کمر چیست؟

موارد متعددی در ایجاد فتق دیسک نقش دارند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • سایش و پارگی طبیعی دیسک‌ها: با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای ویژگی‌های خود را از دست می‌دهند و مستعد پارگی می‌شوند.
  • آسیب‌های فیزیکی: بلند کردن اجسام سنگین به منظور ضربه زدن، پیچیدگی شدید کمر، تصادفات و حوادث ورزشی می‌توانند آسیب وارد کنند و باعث فتق شوند.
  • ژنتیک: برخی افراد به دلایل عوامل ژنتیکی، دیسک‌های ضعیف‌تری دارند و مستعدتر به فتق دیسک هستند.
  • اضافه وزن: اضافه وزن به ستون فقرات فشار اضافی وارد می‌کند و خطر فتق دیسک را افزایش می‌دهد.
  • شغل: مشاغلی که شغل‌های سنگین محسوب می شوند و یا حرکات تکراری دارند و افراد مجبورند طولانی مدت در یک وضعیت ثابت بنشینند یا بایستند، بیشتر در معرض خطر فتق دیسک هستند.
  • سیگار کشیدن: سیگار باعث کاهش خون‌رسانی به دیسک‌ها می‌شود و آن‌ها را ضعیف‌تر می‌کند.
  • ویتامین D: ویتامین D با افزایش خطر فتق دیسک مرتبط است.
 فتق ستون فقرات

سایر عوامل که می‌توانند خطر فتق دیسک را افزایش دهند عبارتند از:

  • ضعف شکم و کمر: ماهیچه های قوی شکم و کمر از ستون فقرات حمایت می‌کنند و خطر آسیب‌دیدگی را کاهش می‌دهند.
  • وضعیت بدنی نامناسب: نشستن طولانی در وضعیت نامناسب، خم شدن مکرر، چرخاندن کمر به طور کامل می‌تواند منجر به آسیب شود.

این عوامل تنها از مهم‌ترین موارد فتق دیسک هستند و عوامل دیگری ممکن است در ایجاد این عارضه نقش داشته باشند.

تشخیص فتق دیسک توسط دکتر محمود اکبری

با وجود بیمه های طرف قرارداد کلینیک پارسه می توانید به صورت رایگان و یا با پرداخت هزینه کم درمان شوید.

علائم فتق دیسک کمر چیست؟

علائم فتق دیسک متفاوت است که به موقعیت دیسک، درجه فتق و میزان آسیب دیدکی بستگی دارد.

دیسک ممکن است روی ریشه های عصبی مجاور ( عصب فشرده شده ) یا نخاع فشار بیاورد و علائم ایجاد کند. ممکن است فرد علائمی نداشته باشد یا علائم خفیف، متوسط ​​یا شدید داشته باشد.

علائم فتق دیسک در ستون فقرات کمری ممکن است شامل سیاتیک (که رادیکولوپاتی کمری نیز نامیده می شود ) بی حسی، ضعف، سوزن سوزن شدن، گز گز پا، یا سایر احساسات در پا باشد. علائم فتق دیسک در ستون فقرات گردنی مشابه است، اما گردن، بازو و دست را تحت تاثیر قرار می دهد.

فردی که دچار مشکل دیسک در ناحیه کمر است همچنین ممکن است در خم شدن به سمت جلو در ناحیه کمر مشکل داشته باشد و هنگام نشستن یا با حرکات ناگهانی (مانند سرفه و عطسه کردن) دچار درد شود.

فتق دیسک کمر چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص فتق دیسک معمولا بر اساس سابقه پزشکی، علائم و معاینه فیزیکی فرد است. ممکن است تست هایی مانند تست بلند کردن پا برای بررسی مشکلات دیسک در ناحیه کمر انجام شود. آزمایش‌های تصویربرداری MRI یا CT زمانی توصیه می‌شود که فرد علائم عصبی شدید داشته باشد .

درمان فتق دیسک کمر

درمان فتق علامت دار کمر معمولا محافظه کارانه است و عمل جراحی را شامل نمی شود. این درمان ممکن است شامل داروهایی مانند ضد التهاب ها باشد، در این مورد فیزیوتراپی فتق دیسک بسیار کارساز و مفید است و کمک بسیار زیادی به بهبودی می کند. ورزش بخشی از درمان فتق دیسک است. نوع و روش تمرین به منظور بهبود و جلوگیری از آسیب بیشتر مهم است. برای انجام تمرینات فیزیوتراپی گردن بخوانید.

روش های غیر جراحی درمان فتق دیسک کمر

تزریق به ستون فقرات نیز یک گزینه غیر جراحی است. ممکن است برای تسکین درد به صورت کوتاه مدت توصیه شود. اکثر افراد با درمان محافظه کارانه تسکین می یابند.

جراحی فقط برای تعداد کمی از افراد مبتلا به بیماری فتق دیسک توصیه می شود. ممکن است زمانی مناسب باشد که فرد همچنان درد شدید یا علائم عصبی داشته باشد.

در اکثر افراد، علائم بدون درمان و در عرض شش هفته خود به خود از بین می روند. تا آن زمان تعدادی از گزینه های درمانی وجود دارد که هدف آنها کمک به تسکین درد و حفظ یا بهبود تحرک است.

در گذشته، معمولاً به افرادی که فتق دیسک داشتند توصیه می شد که یک تا دو هفته در رختخواب بمانند. اما امروزه به جای آن فعال ماندن توصیه می شود. زیرا دراز کشیدن برای مدت طولانی  باعث ضعیف‌تر شدن عضلات و استخوان‌ها می شود که می‌تواند منجر به مشکلات دیگری شود. به همین دلیل است که اگر درد اجازه می دهد، بهتر است به فعالیت های روزانه خود ادامه دهید. ورزش همچنین به شما کمک می کند تا تناسب اندام خود را حفظ کرده و عضلات مرکزی بدن خود را تقویت کنید. و معمولاً تأثیر مثبتی بر روحیه شما نیز دارد.

تمرین‌های آرام‌سازی مانند آرام‌سازی پیشرونده عضلانی جاکوبسون نیز ممکن است ارزش امتحان را برای تسکین کمردرد داشته باشند.

با این حال، اگر درد بسیار شدید است، گاهی اوقات راه دیگری برای مقابله با آن وجود ندارد جز اینکه برای مدت کوتاهی دراز بکشید و موقعیتی پیدا کنید که کمترین فشار ممکن را به کمر شما وارد کند. بسیاری از افراد وضعیت «پسواس» را راحت می‌دانند: شما به پشت دراز می‌کشید و پاهای پایینی خود را بالا می‌آورید تا تقریباً یک زاویه 90 درجه بین ساق پا و ران‌ها وجود داشته باشد. بهترین و اولین روش درمان فتق دیسک کمر فیزیوتراپی دیسک کمر است

چه داروهایی می توانند علائم را تسکین دهند؟

دارو معمولاً برای تسکین کمردرد یا درد عصب سیاتیک (سیاتیک) ناشی فتق دیسک استفاده می شود. بیشتر این ها مسکن هستند، اما می توانید از شل کننده های عضلانی و داروهای ضد التهابی نیز استفاده کنید . داروهای زیر بیشترین استفاده را دارند. همه آنها بدون نسخه در صورت مصرف با دوز پایین در دسترس هستند:

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی :

(NSAIDs) گزینه های موجود عبارتند از دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن. آنها اثر ضد درد و ضد التهابی دارند. از آنجایی که NSAID ها تا حدی لخته شدن خون را مهار می کنند، می توانند باعث خونریزی خفیف مانند خونریزی بینی یا خونریزی لثه و همچنین خونریزی شدید، به عنوان مثال در دستگاه گوارش شوند. NSAID ها همچنین می توانند باعث زخم معده شوند یا بر عملکرد کلیه ها در برخی افراد تأثیر بگذارند. اگر آسم ، بیماری قلبی عروقی یا زخم معده دارید ، قبل از مصرف NSAID ها باید از پزشک خود راهنمایی بخواهید. خطر زخم معده یا خونریزی را می توان با مصرف داروهایی برای محافظت از معده، به طور معمول با مهارکننده های پمپ پروتون مانند امپرازول یا پانتوپرازول کاهش داد.

استامینوفن (پاراستامول):

این مسکن ها ممکن است گزینه ای برای افرادی باشد که NSAID ها را تحمل نمی کنند، شاید به دلیل مشکلات معده یا آسم . دوزهای بالاتر استامینوفن می تواند به کبد و کلیه ها آسیب برساند، بنابراین بزرگسالان نباید بیش از 4 گرم (4000 میلی گرم) استامینوفن در روز مصرف کنند. این مقدار در 8 قرص است که هر قرص حاوی 500 میلی گرم است. همچنین رعایت حداقل فواصل زمانی بین مصرف قرص ها مهم است.

داروهای درمان فتق دیسک که نیاز به تجویز پزشک دارند؟

داروهایی که در ادامه آورده می شود باید با تجویز پزشک و طبق دستور پزشک مصرف شود.

مواد افیونی

مسکن های قوی که فقط تحت نظارت پزشکی قابل استفاده هستند. اپیوئیدها از نظر قدرت متفاوت هستند. به عنوان مثال، مورفین یک داروی بسیار قوی است، در حالی که ترامادول یک مخدر ضعیف تر است. عوارض جانبی احتمالی از حالت تهوع، استفراغ و یبوست تا سرگیجه، مشکلات تنفسی و نوسان فشار خون متغیر است. مصرف طولانی مدت این داروها می تواند منجر به مصرف همیشگی و وابستگی فیزیکی شود.

استروئیدها (کورتیزون)

داروهای کاهش دهنده التهاب و مسکن که به صورت قرص، قطره ای یا تزریق عضلانی در دسترس هستند. سپس مواد فعال در سرتاسر بدن پخش می شوند (“به صورت سیستمی”). اما در صورت استفاده طولانی‌تر، این نوع استروئیدها می‌توانند خطر ابتلا به زخم معده، پوکی استخوان ، عفونت‌ها، مشکلات پوستی، گلوکوم و اختلالات متابولیسم قند را افزایش دهند.

شل کننده های عضلانی

آرام بخش هایی که عضلات را نیز شل می کنند. مانند سایر داروهای روانگردان، ممکن است باعث خستگی و خواب آلودگی شوند و بر توانایی شما در رانندگی تأثیر بگذارند. شل کننده های عضلانی همچنین می توانند بر عملکرد کبد شما تأثیر بگذارند و باعث عوارض گوارشی (معده و روده) شوند.

داروهای ضد صرع (AEDs)

این داروها معمولاً برای درمان صرع استفاده می شوند ، اما برخی از آنها برای درمان درد عصبی (نورالژی) تأیید شده اند. اگر یک عصب به طور دائمی توسط دیسک لغزنده تحریک شود، آنها یک گزینه هستند. عوارض جانبی آنها شامل خواب آلودگی و خستگی است . این می تواند بر توانایی شما در رانندگی تأثیر بگذارد.

داروهای ضد افسردگی

این داروها معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می شوند . برخی از این داروها برای درمان دردهای مزمن نیز تایید شده اند. عوارض جانبی احتمالی شامل حالت تهوع، خشکی دهان، فشار خون پایین، ضربان قلب نامنظم و خستگی است .

داروهای ضد صرع و داروهای ضد افسردگی معمولاً تنها در صورتی یک گزینه هستند که علائم برای مدت طولانی ادامه داشته باشند و داروهای مسکن قادر به تسکین آنها نباشند.

هر یک از داروها عوارضی دارند و نباید برای درمان، به استفاده بیش از حد از داروها روی بیاوریم. در این بین فیزیوتراپی کارآمدترین روش برای کاهش درد و درمان فتق دیسک یا همان دیسک لغزنده است.

آیا تزریق در نزدیکی ستون فقرات به کاهش درد فتق دیسک کمر کمکی می کند؟

درمان تزریقی معمولاً شامل داروهای بی حس کننده موضعی ویا داروهای ضد التهابی مانند استروئیدها است که مستقیماً در کنار ریشه عصبی تحریک شده تزریق می شوند. گاهی اوقات به این درمان پری رادیکولار (PRT) نیز گفته می شود. روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد:

در بی‌دردی عصب نخاعی کمر ، دارو مستقیماً در نقطه‌ای که ریشه عصبی از کانال نخاعی خارج می‌شود، تزریق می‌شود. این یک اثر بی حس کننده روی ریشه عصبی دارد.

در بی دردی اپیدورال کمری ، دارو به فضایی که به عنوان فضای اپیدورال (“تزریق اپیدورال”) شناخته می شود، تزریق می شود. فضای اپیدورال طناب نخاعی و مایع نخاعی را در کانال نخاعی احاطه کرده است. ریشه های عصبی نیز در اینجاست. در طول این درمان، ستون فقرات با استفاده از توموگرافی کامپیوتری (CT) یا اشعه ایکس کنترل می شود تا مطمئن شود که تزریق دقیقاً در نقطه مناسب انجام شده است.

تزریق نزدیک به ستون فقرات می تواند عوارض جانبی مانند خونریزی، عفونت و آسیب عصبی داشته باشد. اگر از اشعه ایکس یا سی تی استفاده شود، قرار گرفتن در معرض اشعه نیز وجود دارد.

مطالعات نشان می دهد که درمان های تزریقی می تواند درد سیاتیک را برای چند هفته تسکین دهد. مشخص نیست که آیا تزریق استروئید مؤثرتر از سایر تزریقات است یا خیر.

چه زمانی درمان شناختی رفتاری می تواند مفید باشد؟

اگر درمان‌هایی که تاکنون امتحان کرده‌اید تسکین کافی برای علائم ایجاد نکرده باشند، می‌تواند ایده خوبی باشد که نگاهی به نحوه برخورد با درد بیندازید. اینکه چگونه درد را درک می کنید و چگونه با آن کنار می آیید نیز تحت تأثیر ذهن شماست. به همین دلیل شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای مضر می تواند مفید باشد.

ممکن است رفتار درمانی برای درد طولانی مدت ارزش امتحان کردن را داشته باشد و می توان آن را با درمان های دیگر ترکیب کرد. همچنین ممکن است به درک درد مزمن و مقابله بهتر با آن در زندگی روزمره کمک کند.

کدام درمان برای من بهتر است؟

درمان محافظه کارانه معمولاً برای درمان علائم در ناحیه کمر ناشی از فتق دیسک کافی است. این عمدتا شامل ورزش، مصرف مسکن، درمان دستی و فیزیوتراپی است.

بسته به نوع علائم و زمان بروز آنها، رویکردهای مختلف می تواند معنادار باشد. به همین دلیل مهم است که با یک پزشک صحبت کنید که کدام درمان‌ها ممکن است مناسب باشند، کدام‌ها را می‌توان با هم ترکیب کرد و کدام‌ها گزینه خوبی نیستند. همچنین مهم است که فعال باشید و فعال بمانید، مانند انجام تمریناتی که در خانه یاد گرفته اید یا پیاده روی منظم را بخشی از برنامه روزانه خود قرار دهید.

برنامه‌های درمانی چندوجهی می‌توانند ایده خوبی باشند اگر علائم برای مدت طولانی‌تری ادامه داشته باشند و مزمن شوند. درمان توسط متخصصان حوزه های مختلف تخصص مانند پزشکان، فیزیوتراپیست ها و روانشناسان ارائه می شود. این درمان ترکیبی از مواردی مانند ورزش، تمرین، تکنیک های آرام سازی، داروها یا درمان شناختی رفتاری است.

جراحی ممکن است گزینه ای برای کاهش فشار از روی عصب آسیب دیده باشد، اگر علائم برای مدت طولانی تری ادامه یابد، زندگی روزمره را به طور قابل توجهی محدود کند و درمان های محافظه کارانه تسکین کافی را ارائه نکرده باشند.

نمی توان با قطعیت پیش بینی کرد که آیا جراحی فتق دیسک واقعاً تسکین طولانی مدت بهتری نسبت به درمان محافظه کارانه دارد یا خیر. به همین دلیل می تواند ایده خوبی باشد که اگر پزشک شما جراحی را توصیه کرد، نظر پزشکی دوم را دریافت کنید و پس از آن تصمیم بگیرید.

اگر اعصاب به قدری تحت تأثیر قرار گرفته باشند که پاهایتان فلج شده یا مثانه یا روده ها دیگر به درستی کار نکنند، بلافاصله جراحی لازم است. در غیر این صورت با فیزیوتراپی می توانید ناراحتی و درد را برطرف کرده و سطح زندگی خود را ارتقا دهید.

سؤالات متداول فتق دیسک کمر

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد کمر یا گردن شما بیش از چند روز ادامه داشت یا با علائمی مانند بیحسی، گزگز یا ضعف همراه بود، حتما به پزشک مراجعه کنید.

آیا می‌توان از فتق دیسک کمر پیشگیری کرد؟

با رعایت نکاتی می‌توانید خطر فتق دیسک را کاهش دهید:
وزن مناسب
انجام تمرینات تقویتی کمر و شکم
بلند کردن صحیح اجسام
پرهیز از وضعیت بدنی نامناسب
ترک سیگار

نتیجه گیری

فتق دیسک کمر ، یک مشکل شایع ستون فقرات است که می‌تواند منجر به درد شود. علائم فتق دیسک بسیار متنوع است و از درد خفیف تا فلجی کامل است. تشخیص دقیق فتق دیسک با استفاده از روش‌هایی مانند MRI و CT اسکن انجام می‌شود. درمان فتق دیسک بسته به شدت علائم و فتق، می‌تواند شامل روش‌های غیرجراحی مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی و تزریقات یا روش‌های جراحی باشد. توصیه می‌شود در صورت بروز علائم مشکوک به فتق دیسک، به پزشک متخصص مراجعه کنید. با اصلاح سبک زندگی، انجام تمرینات تقویتی کمر و شکم و انجام فیزیوتراپی و ورزش می توانید سلامت خود را بازیابید.

مطالب مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *