دیسک گردن: علائم، علل و روش‌های درمان

دیسک گردن یکی از مشکلات شایع مرتبط با ستون فقرات است که می‌تواند موجب درد و ناراحتی در ناحیه گردن و شانه‌ها شود. این عارضه معمولاً به دلیل فرسایش تدریجی دیسک‌های بین مهره‌های گردن یا فشار بر روی ریشه‌های عصبی به وجود می‌آید. در این مقاله به بررسی علائم، علل و روش‌های درمان دیسک گردن می‌پردازیم.

دیسک گردن چیست؟

ستون فقرات گردنی از هفت مهره تشکیل شده که بین هر مهره یک دیسک قرار دارد. این دیسک‌ها به عنوان ضربه‌گیر عمل کرده و به حرکت روان مهره‌ها کمک می‌کنند. هر دیسک از دو بخش تشکیل شده است: بخش داخلی که ژله‌ای و نرم است (هسته پالپوس) و بخش بیرونی که سخت‌تر است (آنولوس فیبروز). زمانی که بخش داخلی دیسک به دلیل آسیب یا فرسایش از بخش بیرونی خارج شود، به آن دیسک گردن یا فتق دیسک گردن گفته می‌شود.

علائم دیسک گردن

علائم دیسک گردن می‌تواند بسته به شدت مشکل متفاوت باشد. برخی از علائم رایج این عارضه عبارتند از:

• درد گردن: شایع‌ترین علامت دیسک گردن، درد در ناحیه گردن است. این درد ممکن است خفیف یا شدید باشد و به شانه‌ها، بازوها و حتی انگشتان دست نیز انتشار یابد.
• احساس بی‌حسی یا گزگز: در مواردی که دیسک بر روی عصب‌ها فشار وارد کند، ممکن است بیمار احساس بی‌حسی یا گزگز در ناحیه شانه‌ها، بازوها یا دست‌ها داشته باشد.
• ضعف عضلانی: فشار بر روی ریشه‌های عصبی می‌تواند منجر به ضعف عضلانی در بازوها و دست‌ها شود.
• سردرد: برخی از بیماران ممکن است به دلیل تنش عضلانی و فشار روی اعصاب، سردردهای مزمن تجربه کنند.
• محدودیت حرکت: دیسک گردن می‌تواند باعث محدودیت در حرکت گردن و سختی در انجام فعالیت‌های روزمره شود.

علل دیسک گردن

دیسک گردن می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از عوامل اصلی شامل موارد زیر است:

1. تخریب طبیعی (دژنراسیون): با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌های گردن ممکن است به تدریج فرسوده شوند و انعطاف‌پذیری خود را از دست دهند. این فرایند طبیعی یکی از شایع‌ترین دلایل دیسک گردن است.
2. آسیب‌های ناگهانی: حوادثی مانند تصادف‌های رانندگی یا سقوط می‌توانند باعث آسیب به دیسک‌های گردنی و فتق آنها شوند.
3. فعالیت‌های تکراری: برخی از فعالیت‌های تکراری که باعث فشار بیش از حد بر گردن می‌شوند، مانند بلند کردن اجسام سنگین یا قرارگیری طولانی مدت در یک وضعیت نامناسب (مانند کار با کامپیوتر) می‌توانند خطر ابتلا به دیسک گردن را افزایش دهند.
4. عوامل ژنتیکی: برخی از افراد به دلایل ژنتیکی مستعد مشکلات مربوط به دیسک‌های گردنی هستند.
5. سیگار کشیدن: مصرف سیگار می‌تواند به کاهش جریان خون به دیسک‌ها و تسریع فرآیند فرسایش کمک کند.

روش‌های تشخیص دیسک گردن

برای تشخیص دیسک گردن، پزشک از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند:

• معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است با معاینه گردن، ارزیابی دامنه حرکت و آزمایش‌های ساده بر روی عصب‌ها به تشخیص مشکل کمک کند.
• تصویربرداری MRI: تصویربرداری مغناطیسی MRI یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص دیسک گردن است. این روش امکان مشاهده جزئیات دیسک‌ها و عصب‌های گردن را فراهم می‌کند.
• سی‌تی اسکن: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی بهتر ساختار استخوانی از سی‌تی اسکن استفاده کند.
• الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش به بررسی عملکرد عصب‌ها و عضلات کمک کرده و نشان می‌دهد که آیا فشاری روی عصب‌ها وجود دارد یا خیر.

روش‌های درمان دیسک گردن

درمان دیسک گردن بستگی به شدت علائم و وضعیت دیسک دارد. روش‌های درمانی به دو دسته درمان‌های غیرجراحی و درمان‌های جراحی تقسیم می‌شوند.

1. درمان‌های غیرجراحی

• فیزیوتراپی گردن و فیزیوتراپی دیسک گردن یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمانی برای دیسک گردن است. این روش به کمک تمرینات تخصصی، کشش‌های ملایم و تکنیک‌های دستی به تقویت عضلات گردن، بهبود دامنه حرکتی و کاهش فشار بر روی دیسک‌ها کمک می‌کند. فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد، التهاب و علائم مرتبط با دیسک گردن کمک کرده و در بسیاری از موارد از جراحی پیشگیری کند. با رعایت برنامه‌های درمانی مناسب و تحت نظر متخصص فیزیوتراپی، افراد می‌توانند به بهبود قابل توجهی دست یابند و از نیاز به درمان‌های جراحی جلوگیری کنند.
• ورزش گردن: ورزش‌های گردن نقش مهمی در تقویت عضلات این ناحیه و کاهش درد و تنش‌های مربوط به دیسک گردن دارند. تمرینات کششی و تقویتی می‌توانند به بهبود دامنه حرکتی گردن، کاهش فشار بر روی دیسک‌ها و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر کمک کنند. تمرینات مانند کشش‌های ملایم گردن، چرخش آرام سر و تقویت عضلات گردن با استفاده از وزنه‌های سبک، به حفظ سلامت و انعطاف‌پذیری گردن کمک می‌کنند. انجام این تمرینات به صورت منظم و تحت نظر متخصص می‌تواند به بهبود وضعیت گردن و کاهش دردهای مزمن کمک کند.

• استراحت: یکی از اولین توصیه‌های پزشکان برای درمان دیسک گردن، استراحت کافی است. این کار به کاهش التهاب و فشار بر دیسک‌ها کمک می‌کند.
• داروهای ضد التهابی و مسکن: داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
• تزریق استروئید: در مواردی که درد بسیار شدید است، پزشک ممکن است تزریق استروئید به ناحیه آسیب دیده را توصیه کند. این تزریق‌ها به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند.
• کشش گردن (تراکشن): استفاده از دستگاه‌های مخصوص برای کشش ملایم گردن می‌تواند به کاهش فشار روی دیسک‌ها و عصب‌ها کمک کند.

2. درمان‌های جراحی

اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند و علائم بیمار بهبود نیابند، جراحی ممکن است گزینه مناسبی باشد. انواع مختلف جراحی دیسک گردن شامل موارد زیر است:

• دیسککتومی: دیسککتومی که به عنوان برداشتن دیسک نیز شناخته می‌شود، یک روش جراحی برای حذف قسمت آسیب‌دیده دیسک بین مهره‌های ستون فقرات است. این جراحی به منظور کاهش فشار بر روی عصب‌ها و رفع درد انجام می‌شود.
• جوش دادن مهره‌ها (فیوژن): پس از برداشتن دیسک، دو مهره مجاور با استفاده از پیچ و پلاک به یکدیگر جوش داده می‌شوند تا پایداری بیشتری به ستون فقرات داده شود.
• جایگزینی دیسک: در برخی موارد، پزشک ممکن است به جای برداشتن دیسک آسیب‌دیده، از دیسک مصنوعی برای جایگزینی استفاده کند.

پیشگیری از دیسک گردن

پیشگیری از دیسک گردن امکان‌پذیر است. برخی از نکات کلیدی که می‌توانند به جلوگیری از این عارضه کمک کنند عبارتند از:

• حفظ وضعیت بدنی صحیح: هنگام نشستن، کار با کامپیوتر و رانندگی، باید به وضعیت صحیح گردن و ستون فقرات توجه شود.
• ورزش منظم: تمرینات تقویتی برای عضلات گردن و کمر می‌تواند به پیشگیری از فشار اضافی روی دیسک‌ها کمک کند.
• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین به روش نادرست می‌تواند باعث فشار بر روی دیسک‌های گردنی شود.
• اجتناب از سیگار کشیدن: ترک سیگار می‌تواند به بهبود سلامت کلی دیسک‌ها و جلوگیری از فرسایش زودرس آنها کمک کند.

نتیجه‌گیری

دیسک گردن یک مشکل شایع است که می‌تواند باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شود. با شناخت علائم و روش‌های درمانی مناسب، افراد می‌توانند از شدت عوارض آن بکاهند و زندگی بهتری داشته باشند. در صورت تجربه دردهای گردنی یا علائم مشابه، مشاوره با یک پزشک متخصص ارتوپدی یا نورولوژیست می‌تواند به تشخیص دقیق و درمان مؤثر کمک کند. شما با انجام فیزیوتراپی های مرتب می توانید به درمان دیسک گردن خود کمک کرده و از رسیدن به مرحله جراحی پیشگیری کنید.