پیچ خوردگی مچ پا یکی از شایعترین آسیبها در میان ورزشکاران و افراد فعال است و میتواند بهراحتی در حین ورزش یا حتی در فعالیتهای روزمره اتفاق بیفتد. این آسیب نهتنها میتواند موجب درد و ناراحتی شود، بلکه ممکن است شما را از فعالیتهای مورد علاقهتان دور کند. اما نگران نباشید! در این مقاله به بررسی علل، علائم و راههای درمان این آسیب خواهیم پرداخت. همچنین به سوالات متداول درباره پیچ خوردگی مچ پا پاسخ خواهیم داد تا بتوانید با آگاهی بیشتری از این وضعیت جلوگیری کنید و در صورت نیاز، بهخوبی آن را مدیریت کنید. با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی را که میتواند به شما در پیشگیری و درمان کمک کند، به دست آورید!
پیچ خوردگی مچ پا چیست؟
پیچ خوردگی مچ پا به آسیبدیدگی رباطها اشاره دارد که معمولاً به دلیل چرخش ناگهانی یا فشار اضافی بر روی مفصل مچ پا رخ میدهد. در این وضعیت، رباطهایی که استخوانها را در مفصل مچ پا به هم متصل میکنند، کشیده یا پاره میشوند. این آسیب معمولاً به دو صورت اتفاق میافتد: پیچ خوردگی جانبی، که در آن مچ پا به سمت خارج میچرخد و رباطهای جانبی آسیب میبیند، و پیچ خوردگی میانی، که مچ پا به سمت داخل میچرخد و رباطهای داخلی را تحت تاثیر قرار میدهد. شدت این آسیب بسته به میزان کشیدگی یا پارگی رباطها متفاوت است و به سه درجه تقسیم میشود: پیچ خوردگی خفیف (درجه یک)، که فقط به کشیدگی رباطها محدود میشود؛ پیچ خوردگی متوسط (درجه دو)، که شامل پارگی جزئی رباطها است؛ و پیچ خوردگی شدید (درجه سه)، که در آن رباط بهطور کامل پاره میشود. علائم این آسیب شامل درد، تورم، کبودی و محدودیت حرکتی در مفصل مچ پا است. شناخت صحیح این آسیب و انجام درمان مناسب میتواند به تسریع فرآیند بهبودی و جلوگیری از عوارض آینده کمک کند. مقاله فیزیوتراپی پا را بخوانید.
انواع پیچ خوردگی مچ پا
- پیچ خوردگی جانبی مچ پا: رایجترین نوع، زمانی است که مچ پا به سمت بیرون میچرخد و رباطهای سمت بیرونی آسیب میبینند.
- پیچ خوردگی میانی مچ پا: این نوع زمانی رخ میدهد که مچ پا به سمت داخل میچرخد و رباطهای سمت داخلی را تحت تاثیر قرار میدهد.
- پیچ خوردگی بالای مچ پا: شامل رباطهای بالای مفصل مچ پا است و معمولاً ناشی از پیچ یا ضربه است.
علل پیچ خوردگی مچ پا
پیچ خوردگی مچ پا میتواند در شرایط مختلفی رخ دهد، از جمله:
- ورزش: فعالیتهایی که شامل پرش، دویدن یا تغییر ناگهانی جهت هستند، مانند بسکتبال، فوتبال و تنیس.
- سطوح ناهموار: پیادهروی یا دویدن روی زمینهای ناهموار میتواند خطر پیچ خوردن مچ پا را افزایش دهد.
- پوشش نامناسب پا: استفاده از کفشهای نامناسب، میتواند به پیچ خوردگی منجر شود.
- آسیبهای قبلی: افرادی که قبلاً مچ پای شان پیچ خورده، بیشتر در معرض پیچ خوردگیهای آینده هستند.
علائم پیچ خوردگی مچ پا
شناسایی علائم پیچ خوردگی مچ پا برای درمان مؤثر آن بسیار مهم است. علائم شایع شامل:
- درد: که بسته به شدت آسیب میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- تورم: ناحیه اطراف مچ پا ممکن است به طور قابل توجهی ورم کند.
- کبودی: تغییر رنگ ممکن است به دلیل آسیب رگهای خونی زیر پوست رخ دهد.
- محدودیت دامنه حرکتی: دشواری در حرکت مچ پا یا تحمل وزن بر روی آن.
- بیثباتی: احساس شلی یا بیثباتی در مفصل مچ پا.
گزینههای درمانی برای پیچ خوردگی مچ پا
درمان به موقع و مناسب میتواند به طور قابل توجهی سرعت بهبودی را افزایش دهد. در اینجا اصلیترین گزینههای درمانی آورده شده است:
روش R.I.C.E.
- استراحت: برای حداقل ۲۴-۴۸ ساعت از تحمل وزن بر روی مچ پا خودداری کنید.
- یخ: بستههای یخ را به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه هر ۱-۲ ساعت برای کاهش تورم روی مچ پا بگذارید.
- فشردهسازی: از باند الاستیک برای فشردهسازی ناحیه و کاهش تورم استفاده کنید.
- بالا نگهداشتن: هر زمان که ممکن است مچ پا را بالاتر از سطح قلب نگهدارید.
مسکنهای بدون نسخه
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن میتوانند به کاهش درد و تورم کمک کنند.
فیزیوتراپی
پس از کاهش درد و تورم اولیه، فیزیوتراپی میتواند به بازگرداندن قدرت، انعطافپذیری و ثبات به مچ پا کمک کند. فیزیوتراپی می تواند به دو صورت فیزیوتراپی پا با دستگاه و فیزیوتراپی دستی و حتی فیزیوتراپی پا در منزل انجام شود.
بریس یا باندپیچی
استفاده از بریس یا نوار میتواند در طول فرآیند بهبودی حمایت بیشتری فراهم کند و به جلوگیری از آسیب دوباره کمک کند.
جراحی
در موارد شدید که پاره شدن کامل رباط یا بیثباتی قابل توجه مفصل وجود دارد، ممکن است جراحی لازم باشد.
مدت زمان لازم برای بهبودی پیچ خوردگی مچ پا
زمان بهبودی بسته به شدت پیچ خوردگی متفاوت است. پیچ خوردگیهای خفیف ممکن است در عرض یک هفته بهبود یابند، در حالی که پیچ خوردگیهای متوسط تا شدید ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
زمان مراجعه به پزشک برای پیچ خوردگی مچ پا
اگر درد شدید، عدم توانایی در تحمل وزن، تورم قابل توجه یا عدم بهبودی علائم در چند روز را تجربه کردید، با یک متخصص مشورت کنید.
سوالات متداول درباره پیچ خوردگی مچ پا
این بستگی به شدت پیچ خوردگی دارد. برای پیچ خوردگیهای خفیف، ممکن است بتوانید با کمی ناراحتی راه بروید. اما اگر درد یا بیثباتی قابل توجهی را تجربه کنید، بهتر است از تحمل وزن بر روی مچ پا خودداری کنید.
پیچ خوردگی شامل رباطها (بافتهایی که استخوانها را به هم متصل میکنند) است، در حالی که کشیدگی بر عضلات یا تاندونها (بافتهایی که عضلات را به استخوانها متصل میکنند) تأثیر میگذارد. هر دو آسیب میتوانند درد و تورم ایجاد کنند، اما در بافتهای متفاوتی اتفاق میافتند.
نتیجهگیری
پیچ خوردگی مچ پا یک آسیب شایع است که میتواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما با مراقبت مناسب، اکثر افراد بهطور کامل بهبود مییابند. درک علائم، گزینههای درمان و اقدامات پیشگیرانه میتواند به شما در مدیریت این آسیب بهطور مؤثر کمک کند. اگر سوالات بیشتری دارید یا علائم شدید را تجربه میکنید، همیشه بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
دکتر محمود اکبری موسس و مسئول فنی کلینیک فیزیوتراپی پارسه، خدمات درمان پیچ خوردگی مچ پا با فیزیوتراپی ارائه می دهد. جهت بررسی و استفاده از سایر توضیحات دکتر، پیج اینستاگرام و آپارات دکتر را دنبال کنید.