تفاوت دیسک کمر و سیاتیک | از علائم تا درمان

در این مقاله به تفاوت دیسک کمر و سیاتیک می پردازیم و دلیل این که معمولاً دیسک کمر و سیاتیک اغلب کنار هم استفاده می شوند را بیان می کنیم.

سیاتیک یک عصب است و فشار بر عصب سیاتیک، درد سیاتیک را ایجاد می کند. شایع ترین عامل فشار بیرون زدگی دیسک کمر یا همان فتق کمر است ولی همیشه دلیل درد سیاتیک فتق دیسک نیست و می تواند دلایل دیگری داشته باشد. تشخیص درست دلیل درد، به درمان درست می انجامد بنابراین بسیار حائز اهمیت است .

تفاوت دیسک کمر و سیاتیک چیست؟

در حالی که مشکلات دیسک کمر می تواند به ایجاد سیاتیک کمک کند، تشخیص تمایز بین این دو بیماری مهم است. مشکلات دیسک کمر به مشکلات مربوط به دیسک های بین مهره ای اشاره دارد، در حالی که سیاتیک یک علامت ناشی از فشرده شدن یا تحریک عصب است که اغلب به دلیل فتق دیسک ایجاد می شود. درمان درد سیاتیک زمان کمتری لازم دارد و راحت تر است در صورتی که فتق دیسک کمر تقریباً یک عارضه دائمی بوده حتی گاهی نیاز به عمل جراحی دارد و درمان آن زمان بیشتری را می طلبد. نوع درد و محل انتشار با هم متفاوت است. تمام دردهای سیاتیک ناشی از فتق دیسک کمر و فشار حاصل از آن نیست گاهی موارد دیگری همچون فشار ناشی از انقباض ماهیچه و …. می تواند باعث درد عصب سیاتیک شود که در ادامه آورده می شود.

دیسک کمر

مشکلات دیسک کمر به مسائلی اطلاق می شود که بر دیسک های بین مهره ای واقع در ناحیه تحتانی کمر تأثیر می گذارد. این دیسک ها به عنوان بالشتک بین مهره ها عمل می کنند و انعطاف پذیری و جذب ضربه را فراهم می کنند. شرایط رایج مرتبط با مشکلات دیسک کمر، شامل لغزش دیسک، فتق و برآمدگی دیسک است.

علت دیسک کمر

مشکلات دیسک کمر می تواند به دلیل ساییدگی و پارگی مرتبط با افزایش سن، آسیب، وضعیت نامناسب، حرکات تکراری، یا فشار بیش از حد بر روی کمر ایجاد شود. عواملی مانند چاقی و سبک زندگی کم تحرک نیز می تواند در ایجاد مشکلات دیسک کمر مؤثر باشد.

علائم دیسک کمر

افراد مبتلا به مشکلات دیسک کمر ممکن است درد موضعی، سفتی، دامنه حرکتی محدود و اسپاسم عضلانی را تجربه کنند. در برخی موارد، درد ممکن است به باسن، ران یا ساق پا منتهی شود، اما معمولاً تا زیر زانو گسترش نمی‌یابد ولی در سیاتیک تا زیر زانو و کف پا امتداد دارد.

تشخیص و درمان دیسک کمر

تشخیص مشکلات دیسک کمر اغلب شامل بررسی کامل تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا اسکن MRI است. گزینه های درمانی ممکن است شامل رویکردهای محافظه کارانه مانند استراحت، فیزیوتراپی دیسک کمر، داروهای ضد درد و اصلاح شیوه زندگی باشد. در موارد شدید، اقدامات جراحی ، مانند دیسککتومی یا فیوژن ستون فقرات، ممکن است ضروری باشد.

سیاتیک چیست؟

عصب سیاتیک بلندترین عصب بدن است. قطر آن به ضخامت تقریبی قطر انگشت کوچک است. این عصب از پنج ریشه عصبی تشکیل شده که از نخاع خارج شده و  در خارج از آن به هم می پیوندند. عصب سیاتیک از انتهای نخاع آغاز شده از باسن و لگن عبور کرده از پشت ران و پشت ساق پا می گذرد و در زیر زانو پایان می یابد اعصاب ظریف منشعب از آن تا کف پا امتداد دارند.

دردسیاتیک چیست؟

وضعیتی است که با دردی که در امتداد مسیر عصب سیاتیک منتشر می شود، مشخص داده می شود که از قسمت تحتانی کمر به پایین از طریق باسن، لگن و پاها امتداد می یابد. زمانی رخ می دهد که عصب سیاتیک فشرده یا تحریک شود.

علت سیاتیک چیست؟

شایع ترین علت سیاتیک فتق دیسک کمر است. که در آن مواد ژل مانند داخلی دیسک بیرون زده و به عصب فشار می آورد. سایر علل بالقوه عبارتند از: تنگی کانال نخاعی (تنگی کانال نخاعی)، بیماری دژنراتیو دیسک، یا حتی انقباض ماهیچه ای که منجر به فشردگی عصب می شود.

دلایل دیگر سیاتیک کدامند؟

در موارد اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس (اختلال‌های مربوط به جابجایی و ضعف عمودی استخوان‌های مهره) و درگیری سیاتیک، درمان‌های زیر پیشنهاد می‌شود:

تمرینات تقویتی: تمریناتی که به تقویت عضلات شکمی و چرخش لگن به سمت عقب (posterior pelvic tilt) می‌پردازند، می‌توانند مفید باشند. تمریناتی مانند “hooked lying” و “curl up” می‌توانند به استحکام‌بخشی عضلات کمر و شکم کمک کنند.

در موارد درگیری پیریفورمیس (عضله‌ای در ناحیه باسن) و سیاتیک، می‌توانید به راهکارهای زیر روی آورید:

رها سازی عضله پیریفورمیس: با استفاده از تکنیک‌های رها سازی عضله، می‌توان فشار سیاتیک روی ریشه عصب را کاهش داد. یک فیزیوتراپیست ماهر می‌تواند به شما در انجام این تکنیک‌ها کمک کند.

در موارد درگیری مفصل ساکروایلیاک (مفصل بین استخوان ساکروم و استخوان آیلیوم) همراه با سیاتیک، درمان‌های زیر توصیه می‌شود:

رفع اختلال مفصل ساکروایلیاک: با مراجعه به متخصص فیزیوتراپی، استئوپاتی یا کایروپراکتیک، که تخصص در درمان‌های دستی در این حوزه را دارند، می‌توانید اختلال مفصل ساکروایلیاک را رفع کنید و آن را به حالت طبیعی بازگردانید. با رفع اختلال ساختاری در مفصل ساکروایلیاک و آزاد شدن عضلات اطراف مفصل، فشار سیاتیک نیز کاهش خواهد یافت. درمان‌های انجام شده ممکن است به تسکین دردهای مزمن که ممکن است سال‌ها بیمار را درگیر کرده باشند، منجر شوند.

علائم سیاتیک کدامند؟

سیاتیک معمولاً با درد شدید و تیرکشیدن ظاهر می شود که از قسمت پایین کمر یا باسن به سمت پا، اغلب در یک طرف بدن حرکت می‌کند. علائم اضافی ممکن است شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در پای آسیب دیده باشد. درد همراه با سیاتیک می تواند شدید و ناتوان کننده باشد و انجام فعالیت های روزانه را مختل کند.

تشخیص و درمان سیاتیک:

یک متخصص پزشکی یک معاینه کامل شامل بررسی علائم، آزمایش‌های فیزیکی و احتمالاً مطالعات تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی اسکن برای تشخیص سیاتیک انجام می‌دهد. گزینه های درمانی ممکن است شامل تکنیک های مدیریت درد، فیزیوتراپی سیاتیک، تمرینات کششی، داروهای ضد التهابی و در برخی موارد، تزریق استروئید اپیدورال باشد. اگر درمان‌های محافظه‌کارانه نتوانند علائم را کاهش دهند یا اگر مسائل ساختاری زمینه‌ای وجود داشته باشد که باعث ایجاد فشار روی عصب می‌شود، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

سؤال متداول

نتیجه گیری

درک تفاوت بین مشکلات دیسک کمر و سیاتیک برای افرادی که به دنبال تسکین کمر درد هستند حیاتی است. در حالی که مشکلات دیسک کمر شامل ناهنجاری‌های ساختاری دیسک‌های بین مهره‌ای است، سیاتیک در اثر فشار بر عصب یا تحریک عصب ایجاد می شود که شایع ترین عامل فشار معمولاً فتق دیسک است. تشخیص مناسب و برنامه های درمانی هدفمند می تواند به طور قابل توجهی وضعیت بیمار را بهبود بخشد و ناراحتی را کاهش دهد. اگر کمردرد مداوم را تجربه کردید یا مشکوک به دیسک کمر یا علائم مرتبط با سیاتیک هستید، با یک متخصص واجد شرایط مشورت کنید تا تشخیص دقیق و مدیریت مناسب دریافت کنید.هرگز قبل بهبودی درمان فیزیوتراپی خود را نیمه کاره رها نکنید و با روش های فیزیوتراپی سلامت خود را بازیابید.