آرتروز زانو؛ علائم، علت و چگونگی تشخیص

آرتروز زانو (به انگلیسی : Knee Osteoarthritis) یک بیماری مفصلی مزمن است که غضروف مفصل زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً با پیری و فشارهای مکرر بر روی مفصل زانو ایجاد می‌شود. در آرتروز زانو، غضروف که وظیفه کاهش اصطکاک و فراهم کردن حرکت صحیح مفصل را دارد، خراب و کم‌کار می‌شود.

علائم آرتروز زانو شامل درد، سفتی، و تورم در مفصل هستند که می‌توانند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی روزانه افراد بگذارند. در این مقاله، به عوامل موجب آرتروز زانو، علائم آن، و گزینه‌های مدیریت این بیماری خواهیم پرداخت.

آرتروز زانو چیست؟

آرتروز زانو یک نوع بیماری مزمن در مفصل زانو است که با آسیب به بافت‌های مفصلی همچون غضروف و استخوان همراه است. آرتروز زانو به عنوان یک نوع آرتروز (یا اُستئوآرتریت) شناخته می‌شود که معمولاً با پیری و سایر عواملی که باعث فشار و آسیب به مفاصل می‌شوند، همراه است.

در آرتروز زانو، غضروفی که به عنوان بافتی نرم و لايه‌ای بین استخوان‌های زانو وجود دارد، به تدریج خراب می‌شود. این باعث ایجاد التهاب، درد، و محدودیت در حرکت زانو می‌شود. با گذراندن زمان، استخوان‌های زانو ممکن است شروع به تغییر شکل و تخریب کنندگی کنند.

عواملی که می‌توانند به آرتروز زانو منجر شوند شامل پیری، ژنتیک، فعالیت‌های جسمانی شدید، آسیب مفاصل یا زخم‌های قدیمی در زانو، و حتی چاقی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: درد زانو به چه دلایلی ظاهر می شود؟

علائم آرتروز زانو

آرتروز زانو علائم مختلفی دارد که ممکن است به صورت تدریجی ظاهر شوند. در ابتدا، ممکن است علائم آرتروز زانو به طور خفیف شروع شوند و با گذر زمان تشدید یابند.

برخی از علائم شایع آرتروز زانو عبارتند از:

بیشتر بخوانید: روماتیسم مفصلی چه علائمی دارد؟

علت بروز آرتروز زانو

آرتروز زانو یک بیماری مفصلی مزمن است که اغلب با گذراندن زمان و پیری افراد افزایش می‌یابد. علت بروز آرتروز زانو به عوامل مختلفی برمی‌گردد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پیری
• ژنتیک
• آسیب به مفصل زانو، چون شکستگی
• چاقی
• برخی ورزش‌ها یا فعالیت‌های حرفه‌ای چون اسکی و موج سواری و..
• برخی بیماری‌های التهابی مفصلی مانند رماتوئید آرتریت
• ترشحات زیاد یا ناکافی از مایع مفاصل

بیشتر بخوانید: خار پاشنه چیست و چه علائمی دارد؟

تشخیص آرتروز زانو

تشخیص آرتروز زانو عمدتاً توسط پزشک انجام می‌شود و این تشخیص ممکن است شامل تاریخچه پزشکی، ارزیابی جسمانی، و انجام تست‌ها و تصاویر تشخیصی باشد. در زیر، چند مورد از روش‌های معمول برای تشخیص آرتروز زانو آورده شده است:

تاریخچه پزشکی:

• پزشک ممکن است سوالاتی در مورد علائم، شدت درد، زمان بروز علائم، فعالیت‌هایی که ممکن است درد را تشدید کنند، تاریخچه آسیب یا عمل جراحی، تاریخچه خانوادگی (آیا اعضای خانواده تجربه آرتروز داشته‌اند یا نه)، و سایر عوامل مرتبط با سلامتی ارائه دهید.

بررسی جسمانی:

• پزشک ممکن است یک بررسی جسمانی انجام دهد تا مفاصل، عضلات و حرکات زانو را ارزیابی کند. این شامل اندازه‌گیری دایره حرکت، میزان سفتی یا تورم و محدودیت در حرکت زانو می‌شود.

تصاویر تشخیصی:

• انجام تصاویر تشخیصی مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی برای تصویربرداری از مفصل زانو و اطراف آن. این تصاویر ممکن است کمک کننده در تشخیص سطح آسیب و شدت آرتروز باشند.

آزمایش‌ خون:

• آزمایش‌ خون ممکن است برای بررسی علل آرتروز و اطمینان از عدم وجود بیماری‌های التهابی مفاصل مورد استفاده قرار گیرد.

تست‌های مفصل:

• تست‌های مفصل ممکن است برای اندازه‌گیری علائم سفتی، اندازه حرکت، و نقاط درد در مفصل زانو انجام شود.

بیشتر بخوانید: پیچ خوردگی مچ پا، یکی از دلایل بروز آرتروز زانو

پیشگیری از ابتلا به آرتروز زانو

پیشگیری از آرتروز زانو می‌تواند اقداماتی شامل تغییرات در سبک زندگی و مراقبت از مفصل‌ها را شامل شود. در ادامه، تعدادی از راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز زانو ذکر شده است:

حفظ وزن سالم با تغذیه مناسب و فعالیت‌های ورزشی منظم

فعالیت‌های ورزشی ملایم و منظم مانند شنا، دوچرخه‌سواری، یوگا و پیاده‌روی

حفاظت  از زانو در مقابل آسیب به مفصل زانو

مراقبت از مفاصل در فعالیت‌های روزمره

مصرف مواد غذایی سازنده غضروف مانند ویتامین D، کلسیم، مگنزیم، و اسیدهای چرب امگا-3

نتیجه گیری

آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین اختلالات مفصلی است که با پیری و فرسودگی طبیعی مفاصل اتصال دارد. این بیماری باعث تخریب زانوها و بافت‌های اطراف آن می‌شود، که معمولاً با درد، سفتی، و کاهش حرکت زانوها همراه است. این روش‌های درمانی متفاوتی برای آرتروز زانو جهت بهبودی موثر و دائمی وجود دارد که براساس شدت آسیب انتخاب می شود.